Sağlık-Sen Ocak Ayı Sağlıkta Şiddet Raporu / 2022
18 Şubat 2022, Cuma

Koronavirüsün bugüne kadarki en bulaşıcı varyantı olduğu belirtilen Omicron ile birlikte vaka sayısının rekorlar kırdığı, uzun PCR kuyruklarının oluştuğu, yoğun bakım doluluk oranlarının artmaya başladığı Ocak ayında, sağlık çalışanlarına yönelik şiddet dur durak bilmeden devam etti.
Caydırıcılığı olmayan cezalarla birlikte her geçen gün boyutu artan sağlıkta şiddet, yeni yılın ilk ayında yine tavan yaptı. 
Ay boyunca 68 saldırganın neden olduğu 30 şiddet olayında, 57 sağlık çalışanı mağdur oldu.
Günübirlik tepkiler ve cezai müeyyidelerin caydırıcı olmaması maalesef sağlıkta şiddeti körüklemektedir. Bunu, her ay rakamlar net şekilde ortaya koymaktadır. 
Sağlıkta şiddet sorununu görmezden gelmek nitelikli sağlık sistemini zedelerken, şiddet sarmalını da içinden çıkılmaz bir hale sokmaktadır. 
Artık bu gidişata “dur” demek elzem bir durum haline gelmiştir. Başta Sağlık Bakanlığı ve Adalet Bakanlığı olmak üzere konuyla ilgili tüm paydaşların bir an önce somut adımlar atması gerekmektedir. Aksi takdirde alarm veren sağlıkta şiddet, sağlık sistemine ciddi anlamda zarar vermeye devam edecektir. 
‘Sağlıkta Şiddete Karşı Acil Eylem Planı’nın ivedilikle hayata geçirilmesi gerektiğini yineleyerek, buradan bir kez daha yetkililere sesleniyoruz. 
Bu genel değerlendirmeler ışığında Ocak ayında yaşanan şiddet olaylarına baktığımızda faillerin hiç değişmediğini görüyoruz. Ay boyunca 30 şiddet olayının 5’ini hastalar gerçekleştirirken, 19’una hasta yakınları, 1’ine yönetici, 5’ine ise kendini bilmez kişiler sebebiyet verdi.
Hasta ve hasta yakınlarının saldırgan tutumu, sağlık çalışanları arasında korku salmış durumdadır. Bu durum sağlık çalışanlarının görevini en iyi şekilde yapmalarını engellerken, aynı zamanda istifaların artmasının da en önemli nedenleri arasında gösterilmektedir. 
Ocak ayında 30 şiddet vakasının 25’i hem fiili hem sözlü, 5’i ise sözlü (hakaret, tehdit vs.) olarak vuku buldu.
Şiddet olaylarının en çok yaşandığı yer yine hastaneler oldu. 30 şiddet olayının 20’si hastanelerde vuku bulurken, 5 olay aile sağlığı merkezlerinde, 5 olay ise saha çalışmaları esnasında cereyan etti. 
Ay boyunca 17 hemşire, 16 doktor, 12 acil sağlık hizmetleri çalışanı, 2 güvenlik ve 10 da diğer sağlık çalışanı şiddet mağduru oldu. 
Ocak ayı boyunca yaşanan şiddet vakalarına sebep olan 68 saldırganın 25’i hakkında herhangi bir işlem yapılmadı. Gözaltına alınan 11 saldırgan serbest bırakılırken, 14 saldırgan hakkında ise soruşturma başlatıldı. Kamu görevlisi 1 saldırgan açığa alınırken, 17 saldırgan tutuklandı. 

Saldırganların serbest bırakıldığı bazı mahkeme kararları tepkilere neden olmakta, sağlık çalışanları arasındaki can güvenliği endişesini artırmakta, adalete güvenlerini sarsmaktadır. 
Pendik Devlet Hastanesi'nde doktora saldırdığı gerekçesiyle tutuklanan sanık hakkında hazırlanan iddianamede, 6 aydan 1 yıl 6 aya kadar hapis cezasıyla cezalandırılması istendi. Mahkeme, sanığı "Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı kasten basit yaralama" suçundan dolayı takdiri indirim uygulamadan 1 yıl 1 ay 15 gün hapis cezasına çarptırdı. Ancak ‘hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına’ karar veren mahkeme, sanığın tahliyesine hükmederek vicdanları yaralamıştır.
Öte yandan Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde hasta tarafından uğradığı bıçaklı saldırı sonucu hayati tehlike geçiren Op. Dr. Ertan İskender’in yaralanması olayında mahkeme, sanığa 16 yıl 2 ay hapis cezası verdi. 
Samsun'da da hastanede sağlık çalışanına saldırarak gözünden yaralayan şahıs yargılandığı mahkemece 1 yıl 10 ay hapis ve ayrıca 6 bin 360 lira da adli para cezasına çarptırıldı.
Bu kararlar bir nebze de olsa vicdanları rahatlatmış ancak endişeleri ve korkuları ortadan kaldırmamıştır. 
Bu duruma örnek olarak da hayatı tehlikeye giren ve sağ elinden ameliyat olmak zorunda kalan Op. Dr. Ertan İskender’in,  ‘olayın psikolojik etkilerden dolayı çalışmakta ve hastaların tedavilerini uygulamakta zorlandığı’ gerekçesiyle görevinden istifa etmesi gösterilebilir. 

Genel Başkan Durmuş: Verilen Sözlerin Sadece Lafta Kalmayarak İvedilikle Hayata Geçirilmesini İstiyoruz

Raporu değerlendiren Sağlık-Sen Genel Başkanı Semih Durmuş, şu ifadeleri kullandı:
“2021 yılını şiddetin kara gölgesinde geçiren sağlık çalışanları, yeni yılın ilk ayında da şiddet kâbusundan kurtulamadı. Her geçen gün sağlıkta şiddetin boyutu artarken, şiddet mağduru olan sağlık çalışanı sayısı tavan yaparken hala yeterince önlem alınmamış olması kabul edilebilir bir durum değildir. Can kurtarmak için fedakarca hizmet veren sağlık çalışanları, bu tutumu hak etmemektedir. 
Sağlık-Sen olarak verdiğimiz mücadele ve yayınladığımız raporlar vesilesiyle kamuoyunda şiddete karşı duyarlılık oluşmaya başlamıştır. Yeterli görmesek de, Ocak ayı içerisinde 17 saldırganın tutuklanmasında bu duyarlılığın etkisi olduğuna inanıyoruz.
Sağlıkta şiddetin önlenmesi noktasında başarının ancak toplumsal bir mücadele ile sağlanacağını düşünüyoruz. 
Bu noktada Sağlık Bakanı Fahrettin Koca ve Adalet Bakanı Bekir Bozdağ’ın yaptığı görüşmede sağlık çalışanlarına şiddete karşı yeni önlemlerin alınacağının açıklanması umut verici ve sevindiricidir. Atılan bu adımı önemli bulurken söz konusu önlemlerin ivedilikle hayata geçirilmesini istiyoruz. 
Bu konuda acilen düğmeye basılmalı ve gerekli tedbirler bir an önce alınmalıdır. Öncelikle sağlık kuruluşlarına herhangi bir kesici, delici, yaralayıcı cisimle kolaylıkla girmenin önüne geçilmelidir. Özellikle şiddet olaylarının en çok yaşandığı acil servislerde görev yapan güvenlik görevlilerinin nitelikleri ve yetkilileri artırılmalıdır. Ayrıca şiddet uygulayanlara yönelik verilen cezaların artırılması sağlanmalı ve ‘hükmün açıklanmasının geri bırakılması’, ‘iyi hal indirimi’ gibi cezaları erteleyen ve hafifleten hükümlerin ortadan kaldırılması gerekmektedir.”