SAĞLIK-SEN
SAĞLIK VE SOSYAL HİZMET ÇALIŞANLARI SENDİKASI
Sağlıkta dönüşümle birlikte sağlık sistemimizin önemli bir unsuru haline gelen performansa dayalı ek ödeme sistemi de artık fayda ve motivasyon sağlamak yerine çalışanlar üzerinde mutsuzluk kaynağı haline gelmiştir. Performans sisteminin mantığı çok çalışana çok ücret az çalışana az ücret ödemektir. Nasıl ilaçların ve gıdaların son kullanma tarihi varsa sistemlerin de son kullanma tarihi vardır ve Döner Sermaye Sisteminin artık son kullanma tarihi geçmiş, miadı dolmuştur.
Sabit ek ödemeler gün geçtikçe döner sermaye havuzunun daha büyük kısmını kaplamaya başlamıştır. Bundan 5 yıl önce sabit ek ödemeler döner sermaye havuzunun %25’ini oluşturmaktayken bugün %80’ini oluşturmaktadır. Çünkü sabit ek ödemeler 6 ayda bir memur maaş zammı oranında artmakta, dağıtılabilir döner sermaye ise SUT fiyatları artmadığından 14 yıldır artmamaktadır.
İlimizdeki sağlık kuruluşlarında hekim dışı personelin büyük bir kısmı sabit üstü ek ödeme alamamaktadır,
Böylece doktorlar maksimum performans ile çalışmaya teşvik edilecekti. Teoride doğru gibi görünse de pratikte beklenen sonuç gerçekleşmemiştir. Farklı hastanede aynı hizmet puanını üretmiş doktorlar bile birbirinden çok farklı ücret almaktadır. Çalışanların neredeyse tamamı bu dağılımın adaletsiz olduğunu görmektedir. Sonuç olarak hekimler dâhil tüm çalışanlar sadece sabit ek ödemeye mahkûm kalacaktır.
Bu doğrultuda genel idari hizmetler, yardımcı hizmetler ve teknik hizmetler sınıfı personel hiç sabit üstü performans ödemesi almamakta, sağlık hizmetleri sınıfı çok az almakta veya almamakta, hekimler ise giderek azalan bir döner sermaye almaktadırlar. Sağlık hizmetleri , teknik ve yardımcı hizmetler sınıfında çalışanlar için ise durum çok daha vahimdir. Zaten bu grup döner sermaye sistemi içinde bir anlam ifade etmemektedir. Az da çalışsalar, çok da çalışsalar AZ ücret almaktadırlar
Genel idari ve yardımcı hizmetler sınıfında çalışanlar ise kötünün de kötüsü durumundalar. Ne yaparlarsa yapsınlar, alacakları ücret değişmemektedir. Onlarında döner sermaye sistemi içerisinde hiçbir değeri yoktur. MEVCUT PERFORMANS SİSTEMİ BÜYÜK BİR ALDATMACADAN İBARETTİR. Kurumlar aldatılmaktadır…Hâsılı kelam tüm sağlık çalışanları aldatılmaktadır! Eğitimi aynı, unvanı aynı, hizmet yılı aynı ve hizmeti aynı olan çalışanların birbirinden farklı ücret almaları haksızlıktır! Bu yapılanlar emek hırsızlığından başka bir şey değildir!!! Bu durum sadece sağlık bakanlığına has bir durumdur.
Tüm bakanlıklarda aynı unvanda olanlar ve aynı hizmeti verenler eşit ücret alırken sağlık bakanlığında farklı ücret almaktadırlar. Eşitler arasında bile adaleti sağlayamayan bir sistem içerisinde çalışanların çalışma barışından söz etmek mümkün değildir!!! Buradan tüm ilgililere sesleniyoruz ...Çalışanın hakkını teri kurumadan ödeyiniz diyen bir peygamberin ümmeti olarak çalışan terinin hakkını alamamaktadır.
Bu durumu düzeltmek için döner sermaye ödemelerine KAMBUR olan sabit ek ödemeler bir an önce Genel Bütçeye alınmalı ve Döner sermaye sisteminde hakkaniyetli bir değişikliğe gidilmelidir....
Sendikamızın açtığı dava ile dağıtılabilir döner sermaye hesabında hazine hissesi yerine, %1 hesaplanması kazanımı elde edilmişse de Bakanlık dağıtılabilir tutar konusunda %46,5 yerine %39,5’u esas almaktadır. Dağıtılan tutarlar ne yazık ki %37’nin altına düşmüştür.
Sistemde uzun zamandır köklü değişiklikler yapılmadığından, yanlış uygulamalar ve yönelimler artmıştır. Bundan dolayı sağlık çalışanları mutsuz ve umutsuz hale gelmişlerdir.
Döner Sermaye ile ilgili acilen alınması gereken önlemler:
- Dağıtılabilir Döner sermaye tutarları ve oranları artırılmalı, Döner Sermaye katsayıları acilen adil bir şekilde yeniden belirlenmelidir.
- Döner Sermaye bütçesinden maaş alanların genel bütçeye geçirilmesi sağlanmalıdır.
- Diğer kamu kurumlarında olduğu gibi sabit ek ödemelerin genel bütçeden ödenmesi ve gelir vergisinden muaf tutulması gerekmektedir.
- Nöbet, fazla mesai yolluk gibi giderlerin genel bütçeden ödenmesi sağlanmalıdır.
- Tasarruf etmek adına çalışanların nöbet ücretlerini ödememek için fazla mesailer izine dönüştürüp zaten eksik personel ile çalışan servislerde iş yükü daha da artmaktadır. Tasarruf çalışanların üzerinden yapılmamalıdır.
- Hazine hissesi, Sağlık Bakanlığı merkez payı vergilerinin kaldırılması sağlanmalıdır.
- 14 Yıldır artmayan SUT fiyatlarının artırılması gerekmektedir.
- Hastanelerin borçları sağlık çalışanlarına yansıtılmamalıdır.
-Hekim dışı çalışan personellerin ek ödeme katsayılarının artırılması ve vergi yükünün azaltılması gerekmektedir.
-Sabit ek ödemeler maaş ödemesine yansıtılmalıdır.
-Sabit ek ödemelerin emekliliğe yansıtılması sağlanmalıdır.
Sağlık çalışanlarının en önemli motivasyon kaynaklarından biri olan döner sermaye sistemi artık ne yazık ki sağlık çalışanlarının en önemli sorunlarından biri haline gelmiştir. Acil önlem alınmazsa hekimler dahil tüm sağlık çalışanları sadece sabit ek ödemeye mahkum kalacak ve sistem tamamen çökecektir.
Bu konuda Sağlık Bakanlığı sağlık çalışanlarının tamamına yansıyacak acilen köklü bir değişiklik yapmalı, bu arada da ilimizdeki sağlık kurumları mümkün olduğunca döner sermayeyi en üst oranlardan dağıtılmalıdır.
Randevusuz gelen hastaların mağdur edilmemesi, sağlık çalışanlarına sağlık hizmetinde öncelik verilmesi gerekmektedir. Sağlık çalışanları 7/24 zor şartlar altında hizmet sunmaktadır. Sağlık çalışanları Avrupa daki emsalleri ile mukayese edildiğinde üç kat daha fazla iş yapmaktadır.
Ayrıca fazla nöbet tutan personel ile nöbet tutma imkanı olmayan personel arasında haksızlık yaşamaktadır. Hastanelerin gelirlerini artıracak , personeli mutlu edecek politikalar geliştirilmeli.
Bütün bunların dışında sağlık müdürlükleri, toplum sağlığı merkezleri, sağlık evleri, verem savaş ve ana çocuk merkezleri, kısacası 1. basamağın tamamında son 3-4 yıldır sağlık çalışanları sabitin üstü ek ödeme alamıyor.
Sağlık Sen olarak çalışanlarımızın geçmişte olduğu gibi herzaman yanlarında ve sesi olmaya devam edeceğiz.
Sağlıkta genel işleyiş açısından yerelde idarecilerin kendi arasında koordinasyonu sağlayamadığından sorunlar çalışanlara yansımaktadır. Çalışanların sorunları çözülmediğinden çalışanların mutsuzluğuna ve iş kaybına neden olmaktadır.
Bu nedenle çalışanların,hastaların memnuniyetini artıracak ve kurumuna hakim,işin ehli olan idarecilerin olması sağlanmalıdır.
Mehmet BİNGÖL
Sağlık-Sen Malatya
Şube Başkanı
